Πρόκειται για την κατασκευή υδροηλεκτρικού έργου δύο δεξαμενών με διαφορά υψομέτρου περίπου 640 μέτρων, χωρητικότητας 1.200.000 τετρ. μέτρων η καθεμιά, στη θέση «Κουτράλια - Άνω Λιμνιά», μια περιοχή βορειοανατολικά από το Κράσι, που συνδέονται με αγωγό διαμέτρου 2,4 μέτρων και μήκους 2,7 χλμ. και συνολική περιοχή ενδιαφέροντος για τις εγκαταστάσεις περίπου 4.500 στρεμμάτων.
Η θέση του προαναφερόμενου ταμιευτήρα, τμήμα της νέας διάνοιξης οδοποιίας, τμήμα του αγωγού και ο οικίσκος Ηλεκτρολογικού / Μηχανολογικού (ΗΜ) εξοπλισμού, βρίσκονται στην προστατευόμενη περιοχή με κωδικό GR4320002 και την επωνυμία «Δίκτη: Οροπέδιο Λασιθίου, Καθαρό, Σελένα, Κράσι, Σελάκανος, Χαλασμένη Κορυφή», που έχει χαρακτηριστεί ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ). Επίσης τμήμα της περιοχής ενδιαφέροντος βρίσκεται στην προστατευόμενη περιοχή με κωδικό Κ771 και την επωνυμία «Άνω Λιμνίων Δήμου Μαλλίων» η οποία έχει χαρακτηριστεί ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής.
Σύμφωνα με τη ΜΠΕ του έργου: «Το μεγαλύτερο τμήμα της έκτασης στην οποία θα εγκατασταθεί το Αντλησιοταμιευτικό Σύστημα είναι δασική έκταση στο τμήμα της που έχει χαρακτηριστεί από το αρμόδιο δασαρχείο, ενώ το υπόλοιπο τμήμα της αναμένεται να είναι δασικό και θα καθοριστεί στην φάση της έγκρισης επέμβασης». Αναφέρεται, επίσης, ότι «το μεγαλύτερο τμήμα του αγωγού, τμήμα της νέας οδοποιίας, όλη η περιοχή εγκατάστασης της κάτω δεξαμενής καθώς και η περιοχή εγκατάστασης του υδροηλεκτρικού σταθμού, αντλητικού σταθμού και υποσταθμού ανύψωσης μέσης/υψηλής τάσης εντοπίζονται εντός δασών σκληρόφυλλων που χρησιμοποιούνται για βοσκή με αριές (Quercus ilex) (Σ.Σ. Αζιλακόδασος) και πρίνο (Quercus coccifera).»
Έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι καθ’ όλη τη μακρόχρονη πορεία αδειοδότησης του έργου, η νομοθεσία εξαιρούσε την υδραυλική ενέργεια που παράγεται από υδροηλεκτρικούς σταθμούς ισχύος μεγαλύτερης των 15 MW από τις ΑΠΕ. Το 2012, με το Ν.4042/2012 καθορίστηκε ότι οι ειδικές διατάξεις αδειοδότησης «...συμπεριλαμβανομένων αυτών που απαιτούνται από την κείμενη δασική νομοθεσία, εφαρμόζονται ομοίως και στις περιπτώσεις υδροηλεκτρικών σταθμών εγκατεστημένης ισχύος άνω των 15 MW, οι οποίοι κατασκευάζονται και λειτουργούν από ιδιωτικούς φορείς...».
Εύλογα συμπεραίνει κανείς ότι ο Ν. Ν.4042/2012 σηματοδοτεί τη δυνατότητα κατασκευής μεγάλων υδροηλεκτρικών έργων από ιδιώτες ως έργα ΑΠΕ και την εγκατάστασή τους σε δασικές εκτάσεις. Το γεγονός αυτό, όπως και η ιδιωτικοποίηση των μεγάλων υδροηλεκτρικών έργων της ΔΕΗ που περιλαμβάνονται στο «πακέτο» της «μικρής ΔΕΗ», απελευθερώνει την πρόσβαση επιχειρηματικών ομίλων στο νερό, για ενεργειακή χρήση.
Η ενεργειακή χρήση υδάτινων πόρων, που έχει γίνει αντικείμενο πολύ σοβαρών συγκρούσεων παγκόσμια, αποκτά νέες διαστάσεις στην Κρήτη, όπου η κατασκευή υδροηλεκτρικών επιχειρείται να γίνει με απόληψη υπόγειων νερών από γεωτρήσεις ή και από έργα συλλογής νερού (μεγάλα φράγματα), που κατασκευάστηκαν ή θα κατασκευαστούν με σκοπό την ύδρευση ή άρδευση και για τα οποία έχουμε σε πολλές ευκαιρίες εκφράσει τις σοβαρές διαφωνίες μας.
Το έργο της αντλησιοταμίευσης καθίσταται «υβριδικό» λόγω της εγκατάστασης τεσσάρων (4) αιολικών σταθμών με συνολικά 106 ανεμογεννήτριες (Α/Γ) στις θέσεις Σπίνα (34 Α/Γ) και Πλακάκια (14 Α/Γ) των Δ. Καντάνου Σελίνου και Πλατανιά Χανίων, και Λαμπινή (11 Α/Γ) και Καλή Συκιά (47 Α/Γ) του Δ. Αγ. Βασιλείου Ρεθύμνου, με συνολική επιφάνεια κατάληψης 830 στρεμ. σύμφωνα με τη ΜΠΕ, που κατά τα άλλα ισχυρίζεται ότι η χρήση γης θα παραμείνει αμετάβλητη!
Οι θέσεις αυτές εμπίπτουν σε διαδρόμους μετακίνησης του γυπαετού για τροφοληψία και για αυτό η Γενική Δ/νση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ είχε ζητήσει την εκπόνηση Ειδικών Ορνιθολογικών Μελετών. Επίσης στις περιοχές αυτές καταγράφεται μεγάλος αριθμός ενδημικών και στενοενδημικών φυτών, στη Σπίνα το έργο προβλέπεται να γίνει σε απόσταση αναπνοής από τον οικισμό και πάνω σε προστατευτικό δάσος με πηγές νερού, ενώ στη Λαμπινή ανάμεσα σε λειτουργούσες σύγχρονες κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.
Ωστόσο η ΜΠΕ προβάλλει αποκλειστικά την ωφέλεια του έργου ως προς την εξοικονόμηση ρύπων, υποβαθμίζοντας δραματικά τις επιπτώσεις των έργων στο περιβάλλον και την τοπική οικονομία, με την υποβάθμιση του τοπίου και την τροποποίηση των χρήσεων γης.
Παρ’ όλο που στη ΜΠΕ εμφανίζονται τα υπόλοιπα έργα που είναι σε εξέλιξη σε όλες τις περιοχές, οι επιπτώσεις τους δεν αθροίζονται, χάρη στην υφιστάμενη νομοθεσία που δεν επιβάλλει κάτι τέτοιο, γεγονός που προκάλεσε πρόσφατα προειδοποιητική επιστολή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς το υπουργείο Εξωτερικών. Η επιστολή επισημαίνει ότι δεν εφαρμόζεται η οδηγία για τη Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, αφού κάθε έργο εξετάζεται και αδειοδοτείται μεμονωμένα.
Οι ενστάσεις μας έχουν να κάνουν και με το γεγονός ότι όλα αυτά τα έργα αδειοδοτούνται χωρίς να έχει προηγηθεί στρατηγικός σχεδιασμός που να αποδεικνύει το όφελος για την Κρήτη, ευθύνη που δεν αναλαμβάνει μέχρι στιγμής κανείς από τους θεσμικούς υποστηρικτές τους.
Στην Κρήτη, όπου σχεδιάζονται υποβρύχιοι αγωγοί και καλώδια διασύνδεσης, τα υβριδικά έργα που προωθούνται – με λογική την υποστήριξη του αυτόνομου ενεργειακού συστήματος του νησιού – φτάνουν αισίως τα 20 και φαίνεται να αδειοδοτούνται με μόνο κριτήριο το ποιός το ζήτησε πρώτος!Σε όλη την Κρήτη οι αντιδράσεις εντείνονται, ιδιαίτερα στις θιγόμενες περιοχές και προετοιμάζεται προσφυγή στο ΣτΕ, την οποία η Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου έχει συνυπογράψει.