Ζητείται σωστή διαχείριση για το πράσινο στο Ηράκλειο

Από την εγκληματική κοπή υγιών δέντρων στην οδό Ίδης
στο Ηράκλειο στο πλαίσιο... «ανάπλασης»
(Φωτογραφία: Μάριος Διονέλλης, Εφ.Συν.)

Των Μαρία Κουβίδη και Γιώργου Βλοντάκη*

Το πράσινο της πόλης του Ηρακλείου είναι ελάχιστο (1,2 τετ. μέτρα ανά κάτοικο) και πολύ μικρότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο (10 τ.μ./κάτοικο) [1].

Επιπλέον, κακοποιείται πολλές φορές, όχι μόνο από ασυνείδητους κατοίκους, αλλά και από τις υπηρεσίες του Δήμου Ηρακλείου που κάνουν έργα στα πεζοδρόμια, πλατείες, πάρκα και αλλού.

Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι οι κουτσουπιές που κόπηκαν το περασμένο Σάββατο στην οδό Ίδης (Φωτογραφία). Ήταν μια αυθαίρετη κοπή. Η μελέτη ανάπλασης για την οδό Ίδης προέβλεπε μόνο τη μεταφύτευση 6 μικρών φοινικοειδών σε άλλο σημείο της πόλης και όχι κοπές δέντρων [2].

Πρέπει να πούμε πως ένα δικαιολογημένο αίτημα είναι να γίνεται δημόσια παρουσίαση των διαφόρων μελετών ανάπλασης και έργων πρασίνου και μετά από πραγματική ενημέρωση του κοινού και ανταλλαγή απόψεων να προχωρά η δημοπράτηση. Κι αυτό γιατί μια απλή ανάρτηση της προκήρυξης του έργου στην ιστοσελίδα του δήμου δεν γίνεται αντιληπτή από το πλατύ κοινό, χώρια που πρέπει να είναι κάποιος λίγο ειδικός για να καταλάβει τι σχεδιάζεται, μια και πρόκειται για τεχνικά κείμενα.

Πέρα από το συγκεκριμένο περιστατικό (για το οποίο οι υπεύθυνοι του Δήμου πρέπει να απολογηθούν), είναι συχνό φαινόμενο στις διάφορες κατασκευές πεζοδρομίων, αναπλάσεις δρόμων κ.α., να κόβονται (παράτυπα ή νομότυπα) τα υπάρχοντα δέντρα, που μπορεί να είναι και μεγάλα και υγιή. Στη θέση τους μπορεί να φυτεύονται νέα, όμως πολύ μικρότερα, που θα χρειαστούν χρόνια για να προσφέρουν το ίδιο έργο. Παράδειγμα η ανάπλαση της οδού Γερωνυμάκη πριν 1,5 χρόνο.

Σε αντίθεση, οι αρμόδιοι δεν φροντίζουν να κόψουν και να αντικαταστήσουν δέντρα νεκρά που υπάρχουν σε διάφορα σημεία της πόλης, όπως αρκετές μουριές στην οδό Αθηνάς πίσω από το 3ο Λύκειο και αλλού (Δείτε φωτογραφία παρακάτω). Μια κατεστραμμένη σειρά από αρμυρίκια υπάρχει επίσης στον κόμβο στον Γιόφυρο στη διακλάδωση που ανεβαίνει στην Εθνική Οδό προς Ρέθυμνο.

Ξεραμένα δέντρα στην Οδό Αθηνάς στο Ηράκλειο

Είναι ενδιαφέρον να επισημάνουμε πως τα δέντρα αυτά ξεράθηκαν πριν την ώρα τους, εξ αιτίας των πολύ αυστηρών κλαδεμάτων που γίνονται για να κρατηθεί η κόμη τους χαμηλά. Οι πάρα πολλές και μεγάλες τομές που δημιουργούνται από το κλάδεμα (στις οποίες δεν μπαίνει κάποιο απολυμαντικό) προσβάλλονται από μύκητες που καταστρέφουν το ξύλο . Κατόπιν μπαίνουν και ξυλοφάγα έντομα (Δείτε τις τρύπες στην σχετική φωτογραφία).

Ξεραμένο δέντρο μετά από επιπόλαιο κλάδεμα

Σε κάθε περίοδο κλαδέματος στην πόλη έχουμε περιπτώσεις «κλαδεμάτων» που θυμίζουν μάλλον σφαγή παρά κλάδεμα, και δικαιολογημένα ξεσηκώνουν την οργή των περιοίκων (Δείτε φωτογραφία από περσινό «κλάδεμα» στο Πάρκο Θεοτοκοπούλου).

Απαράδεκτα αυστηρό κλάδεμα έχει γίνει και στην 25ης Αυγούστου (Πλ. Αγίου Τίτου) σε πολλά δέντρα. Στις διαμαρτυρίες που δημοσιεύτηκαν στα ΜΜΕ δεν υπήρξε, απ όσο ξέρουμε, καμιά επίσημη απάντηση.

Καταστροφικό κλάδεμα στο πάρκο Θεοτοκόπουλου

στο κέντρο του Ηρακλείου

Και το ερώτημα που μπαίνει από τη μεριά μας και από κάθε καλοπροαίρετο δημότη είναι: Γιατί πρέπει τα δέντρα της πόλης να έχουν περιορισμένη κόμη; Δεν μπορούμε να έχουμε μέσα στην πόλη και ΜΕΓΑΛΑ δέντρα, σε σημεία όπου δεν δημιουργούν κανένα πρόβλημα;

Η ένστασή μας δεν έχει να κάνει με υπερευαισθησία: Έχουμε ανάγκη από δέντρα μεγάλα, με πολύ φύλλωμα, για να δροσίζουν την ατμόσφαιρα και να προσφέρουν σκιά τα καλοκαίρια, αλλά και για να καταπίνουν όσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα γίνεται, μήπως και μετριάσουμε την κλιματική αλλαγή. Όταν μεγάλα δέντρα αντικαθίστανται με μικρά δενδρύλλια, πάμε πίσω ως προς τους παραπάνω στόχους.

Πέρα από τα παραπάνω, υπάρχουν και μερικά καλά παραδείγματα συνεργασίας φορέων της πόλης η και μεμονωμένων κατοίκων με την υπηρεσία πρασίνου («υιοθεσία πρασίνου»). Αυτό όμως δεν αλλάζει την πολύ άσχημη γνώμη που έχουν διαμορφώσει οι περισσότεροι Ηρακλειώτες για τη διαχείριση του πράσινου από την εκάστοτε δημοτική αρχή.

Η δημοτική αρχή και οι αρμόδιες υπηρεσίες ας ανοίξουν έναν ειλικρινή διάλογο με τους ευαισθητοποιημένους πολίτες, που όπως διαπιστώνουμε από τη συζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από τις συγκεντρώσεις που γίνονται είναι πολλοί [3].

Υπάρχουν σοβαρές και τεκμηριωμένες ιδέες και προτάσεις από άτομα και φορείς.

Ηράκλειο 19/1/2018
(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών)


Σημειώσεις:

[1] Δείτε και πρόσφατη ανακοίνωση της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου.

[2] Δείτε τον Διαγωνισμό για την ανάθεση της διαμόρφωσης των οδών Δικαιοσύνης, Ίδης, Λ.Καλοκαιρινού. Η σχετική έκθεση είναι στο φάκελο "Τα σχέδια", υποφάκελοι "Πράσινο" και "Αρχιτεκτονικά".

[3] Δείτε για τις πρόσφατες παρεμβάσεις για το Πάρκο Γεωργιάδη και την κοπή δέντρων στη Βίγλα: https://www.facebook.com/pg/fyles2parkou/posts/?ref=page_internal

* Η Μαρία Κουβίδη είναι παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών, ο Γιώργος Βλοντάκης είναι γεωπόνος & περιβαλλοντολόγος. Και οι δύο είναι κάτοικοι του Κέντρου του Ηρακλείου.