Στην Κρήτη της «πράσινης» ανάπτυξης, όπου κορυφές ισοπεδώνονται για να γίνουν αιολικά πάρκα και εύφορη γη μετατρέπεται σε πάρκα φωτοβολταϊκών προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση, υλοποιούνται παράλληλα και επενδύσεις μαύρης ανάπτυξης για εξόρυξη ορυκτών καυσίμων, που είναι ο κατ’εξοχήν υπεύθυνος για την κρίση αυτή.
Η σημασία της περιοχής αυτής για τη βιοποικιλότητα, τα προστατευόμενα είδη που φιλοξενεί και τους μοναδικούς πληθυσμούς τους, έχει αποτυπωθεί εδώ και χρόνια στην Εθνική Νομοθεσία, σε Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς αλλά και Διεθνείς Συμβάσεις.
Δυστυχώς όμως η περιοχή όχι μόνο δεν προστατεύεται όπως θα έπρεπε, αλλά προετοιμάζεται για να μπουν τρυπάνια σε βάθη 4500 μέτρων, πάνω στο ενεργό σεισμικό ρήγμα του ελληνικού τόξου, γεγονός που αυξάνει το ρίσκο αστοχιών και ατυχημάτων.
Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις με την αποδοχή της προσφοράς που κατέθεσε η αμερικανική πετρελαϊκή εταιρεία Chevron για να ξεκινήσει νέες σεισμικές έρευνες στα ανοιχτά της Ιεράπετρας προκειμένου να εντοπιστούν πιθανοί στόχοι γεωτρήσεων, οι αρνητικές επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή και το συνολικό θαλάσσιο οικοσύστημα θα είναι πολύ σοβαρές.
Οι έρευνες αυτές απαιτούν τη χρήση πολύ ισχυρού ηχοβολισμού για να διαπεράσουν τον φλοιό της γης και μάλιστα με εντατικό ρυθμό, ανά 10 περίπου δευτερόλεπτα, καθόλη τη διάρκεια της μέρας, επτά ημέρες την εβδομάδα, για ολόκληρους μήνες! Ειδικά για τα θαλάσσια θηλαστικά, μπορεί να είναι μοιραίες για την επιβίωση των πληθυσμών τους, αφού μπορεί να προκαλέσουν: προσωρινό ή μόνιμο τραύμα, αλλαγή συμπεριφοράς: χρόνος κατάδυσης, προσανατολισμός κ.ά., ακόμα και θάνατο.
Κι όλα αυτά με μοναδικό άμεσο έσοδο για την Περιφέρεια ένα 5% επί του φορολογητέου εισοδήματος (όχι του τζίρου) των εταιριών, αν και όταν αυτές εμφανίσουν κέρδη, όπως ρητά αναγράφεται στις συμβάσεις παραχώρησης που υπέγραψε με νόμο το ελληνικό κράτος και χωρίς καμία ασφάλιση/αποζημίωση σε περίπτωση ζημιάς από φυσικά αίτια.
Ενδεικτικό είναι το «όραμα» των υποστηρικτών του προγράμματος που παρουσιάστηκε στο συνέδριο «Κρήτη - ενεργειακός κόμβος: Υδρογονάνθρακες, ενεργειακή μετάβαση, υδρογόνο» και δείχνει τη Γαύδο και την Παλαιόχωρα να έχουν μετατραπεί σε βάσεις της χημικής βιομηχανίας που θέλουν να εγκαταστήσουν στο νησί.
Οι υποστηρικτικές για τις γεωτρήσεις εγκαταστάσεις στη στεριά, είναι μέρος της εξ’ορισμού βαριάς και βρώμικης βιομηχανίας των εξορύξεων. Το πρόγραμμα άλλωστε έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, ενέχει σοβαρούς κινδύνους σε όλα του τα στάδια και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και της υγείας μας δεν είναι μόνο θέμα ενός μεγάλου ατυχήματος.
Οι κάτοικοι της Κρήτης, οι φίλοι και οι φίλες του νησιού από κάθε γωνιά του κόσμου, οφείλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να αντισταθούμε από κοινού στην επέλαση της μαύρης ανάπτυξης που απειλεί να καταστρέψει τους τόπους μας και τις ζωές μας για τα κέρδη των πολυεθνικών του πετρελαίου.
Δεν θα επιτρέψουμε να γίνει η Κρήτη το τελευταίο θύμα της πετρελαϊκής βιομηχανίας!
Για πετρέλαιο και αέριο, δεν ξέρουμε...
Αντίσταση όμως, θα βρούνε σίγουρα!
Λίγα λόγια για το βίντεο:
Σε αυτό το σύντομο βίντεο η Πρωτοβουλία παρουσιάζει τους κυριότερους λόγους για τους οποίους αντιδρούμε στα σχέδια για εξορύξεις υδρογονανθράκων στις θάλασσες της Κρήτης
Στην Κρήτη, ενώ προβάλλεται η εικόνα της «πράσινης» ανάπτυξης με αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, προωθούνται ταυτόχρονα επενδύσεις «μαύρης» ανάπτυξης: η έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων, δηλαδή ορυκτού αερίου και πετρελαίου. Το ελληνικό κράτος έχει παραχωρήσει θαλάσσιες περιοχές συνολικής έκτασης περίπου 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων δυτικά και νοτιοδυτικά του νησιού στην κοινοπραξία ExxonMobil – Helleniq Energy, ενώ σχεδιάζονται νέες παραχωρήσεις στη Chevron. Οι περιοχές αυτές ανήκουν στην Ελληνική Τάφρο, μια μοναδική υποθαλάσσια ζώνη παγκόσμιας οικολογικής σημασίας, όπου ζει σπάνια θαλάσσια ζωή, όπως φυσητήρες, ζιφιοί, δελφίνια, χελώνες, φώκιες κ.ά.
Η διεθνής συμφωνία ACCOBAMS αναγνωρίζει την περιοχή ως κρίσιμη για τη διατήρηση των θαλάσσιων θηλαστικών, ωστόσο η Ελλάδα όχι μόνο δεν λαμβάνει μέτρα προστασίας, αλλά επιτρέπει σεισμικές έρευνες και προετοιμάζει εξορύξεις. Σύμφωνα με την Επιτροπή Φύση 2000, συμβουλευτικό όργανο του κράτους, το εγκεκριμένο πρόγραμμα απειλεί τόσο τη βιοποικιλότητα όσο και βασικούς πυλώνες της τοπικής οικονομίας, όπως τον τουρισμό και την πρωτογενή παραγωγή. Οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν σοβαρά ατυχήματα, εκρήξεις, διαρκή ρύπανση και καταστροφές, ενώ το εξορυκτικό πεδίο βρίσκεται πάνω στο ενεργό σεισμικό ρήγμα του Ελληνικού Τόξου.
Οι σεισμικές έρευνες του 2022–2024, που έγιναν με συνεχείς ηχοβολισμούς, προκάλεσαν εύλογη ανησυχία για τις επιπτώσεις τους στα θαλάσσια θηλαστικά, τα οποία κινδυνεύουν από απώλεια προσανατολισμού, τραυματισμούς και θάνατο. Παρά τις καταγγελίες, οι έρευνες ξεκίνησαν χωρίς ενημέρωση, με μη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και χωρίς πραγματικό ανεξάρτητο έλεγχο, αφού η υποτιθέμενη «Διακριτή Μονάδα Περιβάλλοντος» αποτελούνταν από στελέχη της ίδιας της ExxonMobil.
Αν διαπιστωθεί η ύπαρξη κοιτασμάτων, το επόμενο βήμα θα είναι οι δοκιμαστικές γεωτρήσεις. Το μεγαλύτερο πετρελαϊκό ατύχημα στην ιστορία, το 2010 στον Κόλπο του Μεξικού έγινε σε δοκιμαστική γεώτρηση σε βάθος βυθού περίπου 1500μ, ενώ η εξορύξεις στις θάλασσες της Κρήτης σχεδιάζεται να γίνουν σε ανεξερεύνητα βάθη περίπου 4000μ. Συγκριτικά, η εξόρυξη στον Πρίνο γίνεται περίπου στα 50 μέτρα. Παράλληλα σχεδιάζεται και η δημιουργία λιμανιών, και εγκαταστάσεων στη στεριά, έργα που συχνά επιδοτούνται από δημόσιους πόρους. Το παράδειγμα της Κύπρου και όλου του πλανήτη, δείχνει πώς τέτοιες εγκαταστάσεις προκαλούν πολύ σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά, τα μέσα ενημέρωσης προβάλλουν το αφήγημα περί «πλούσιων κοιτασμάτων» και «χιλιάδων θέσεων εργασίας», ενώ στην πραγματικότητα οι εταιρείες αποκομίζουν τα μεγαλύτερα κέρδη της ιστορίας τους και οι τοπικές κοινωνίες όχι μόνο δεν ωφελούνται αλλά αντίθετα καταδικάζονται σε απώλεια εισοδήματος και συρρίκνωση των θέσεων εργασίας στον τουρισμό και στην αλιεία.
Η ExxonMobil και η Chevron έχουν μακρύ ιστορικό περιβαλλοντικών καταστροφών και παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων επιδοτούνται έμμεσα μέσω των κοινωνικών και περιβαλλοντικών τελών που πληρώνουν οι πολίτες. Ο ίδιος ο ΟΗΕ έχει καταγγείλει την «τραγική απληστία» του κλάδου, καλώντας τις κυβερνήσεις να φορολογήσουν τα υπερκέρδη.
Σε αντίθεση με την Ισπανία, όπου η Περιφέρεια Καναρίων Νήσων και η τοπική κοινωνία κατάφεραν να αποτρέψουν παρόμοια σχέδια και να θεσμοθετήσουν προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές, η Ελληνική Τάφρος, αν και έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως περιοχή σημαντική για τα θαλάσσια θηλαστικά (IMMA), παραμένει χωρίς θεσμική προστασία. Παρά τις κυβερνητικές δεσμεύσεις για περιορισμό των εξορύξεων, το 2025 προκηρύχθηκε νέος διαγωνισμός για τη Νότια Κρήτη και για περιοχή νότια της Πελοποννήσου.
Η εξορυκτική στρατηγική παρουσιάζεται ως μέσο γεωπολιτικής ενίσχυσης της Ελλάδας, όμως η εμπειρία δείχνει πολύ καθαρά ότι οι υδρογονάνθρακες συνδέονται πάντα και παντού με συγκρούσεις και αστάθεια, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ιδρύθηκε το 2022 από 19 οργανώσεις η Πανελλαδική Συνέλευσηγια την Προστασία της Ελληνικής Τάφρου, η οποία καλεί πολίτες και οργανώσεις να υπογράψουν την έκκληση για τη διαφύλαξη ενός ανεκτίμητου φυσικού πλούτου.
Το βίντεο διαρκεί περίπου 20’.