3/4/04

Ζώνη ελεύθερη από την καλλιέργεια ΓΤΟ το Ηράκλειο

Την κήρυξη του Νομού Ηρακλείου σε περιοχή απαγορευμένη για παραγωγή και κατανάλωση Γενετικά Τροποποιημένων Τρόφιμων και Προϊόντων αποφάσισε ομόφωνα το Νομαρχιακό Συμβούλιο στις 2 Απριλίου 2004. Μέσα στην κρίσιμη συγκυρία των πιέσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για την άρση του μορατόριουμ από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να ζητήσει από την Ελληνική Κυβέρνηση να αναλάβει ουσιαστικές πρωτοβουλίες για την ανακήρυξη της Ελλάδας σε ζώνη Ελεύθερη από Γ.Τ.Ο., για την έγκαιρη εγκατάσταση και στήριξη των απαραίτητων μηχανισμών ελέγχου σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για την στήριξη και προώθηση της βιολογικής καλλιέργειας και για την υποστήριξη και συνέχιση του ευρωπαϊκού μορατόριουμ ενάντια στα Γ.Τ.Ο.


Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση προτίθεται να αναλάβει πρωτοβουλίες (ημερίδες, ομιλίες, έντυπα κ.α.), για να αναπτυχθεί ένας γενικευμένος και καθολικός διάλογος, για την όσον το δυνατόν καλύτερη ενημέρωση της κοινωνίας, δεδομένου ότι η επέμβαση στο γενετικό υλικό των οργανισμών είναι μια διαδικασία που ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια μιας απλής τεχνολογικής προόδου και συνδέεται με ευρύτερες αξίες και αρχές της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ακολουθεί το σχετικό απόσπασμα των πρακτικών της συνεδρίασης του Νομαρχιακού Συμβουλίου:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ
ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Ηράκλειο 2 Απριλίου 2004, Αρ. Πρωτ.: 142 ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ Ν° 3/29-3-2004
Αριθμός Απόφασης: 30/2004

Στο Ηράκλειο σήμερα 29 Μαρτίου 2004 ημέρα Δευτέρα και ώρα 19:00μ.μ. συνήλθε σε συνεδρίαση στο Νομαρχιακό Κατάστημα τo Νομαρχιακό Συμβούλιο Ηρακλείου, ύστερα από τη με αριθμ. πρωτ. οικ. 330/23-3-2004 πρόσκληση του Προέδρου του και με την παρουσία του Νομάρχη κ. Σαρρή Κ. Δημήτρη.

Στη συνεδρίαση ήταν παρόντες οι (...). Αφού διαπιστώθηκε απαρτία άρχισε η συνεδρίαση με τα εξής θέματα ημερήσιας διάταξης:

ΘΕΜΑ: Κήρυξη του Νομού Ηρακλείου σε περιοχή απαγορευμένη για παραγωγή και κατανάλωση από Γενετικά Τροποποιημένα Τρόφιμα και Προϊόντα.

To Νομαρχιακό Συμβούλιο έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του Π.Δ. 30/96 «Κώδικας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης», όπως ισχύει σήμερα.

2. Τη με αριθμ. 102/2003 απόφαση Νομαρχιακού Συμβουλίου με Θέμα «Συζήτηση προγράμματος δράσης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηρακλείου για τον Πρωτογενή Τομέα», στην οποία αναφέρεται: «να χαρακτηριστεί ο Νομός Ηρακλείου με απόφαση του Ν.Σ. ως περιοχή απαγορευμένη για την εγκατάσταση Γενετικών Τροποποιημένων Προϊόντων και Καλλiεργειών».

3. To με ημερομηνία 6-2-2004 έγγραφο της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου, με το οποίο ζητείται από το Ν.Σ.να μην επιτραπεί η καλλιέργεια μεταλλαγμένων προϊόντων στην Κρήτη.

4. Τη με αριθμ. 12123-3-2004 σχετική απόφαση - εισήγηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηρακλείου, με την οποία εισηγείται προς το Νομαρχιακό Συμβούλιο να κηρυχθεί ο Νομός Ηρακλείου σε περιοχή απαγορευμένη για παραγωγή και κατανάλωση από Γενετικά Τροποποιημένα Προϊόντα.

5. Τις απόψεις του Νομάρχη Ηρακλείου κ. Σαρρή Δημήτρη, σύμφωνα με τις οποίες: «Οι γενετικώς τροποποιημένοι οργανισμοί (Γ.Τ.Ο.) που παράγονται με τις μεθόδους της γενετικής μηχανικής, μπορούν να διακριθούν σε δύο κατηγορίες: α) σε εκείνους που δημιουργούνται για να παραμείνουν μέσα στα εργαστήρια με τις ανάλογες προδιαγραφές ασφαλείας για την αποτροπή της διαφυγής τους στο περιβάλλον και με σκοπό να χρησιμοποιηθούν στην έρευνα για την παραγωγή χρήσιμων βιοτεχνολογικών προϊόντων (φάρμακα, εμβόλια κ.λ.π.) και β) σε εκείνους που δημιουργούνται με σκοπό να απελευθερωθούν στη φύση ή σε περιορισμένους χώρους (θερμοκήπια. ιχθυοτροφεία κ.λ.π.).

Με βάση τη μέχρι σήμερα εμπειρία και γνώση, προκύπτει ότι η στάση μας δεν μπορεί παρά να είναι θετική στην πρώτη κατηγορία, εφόσον βέβαια λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, δεδομένου ότι προάγεται η γνώση και προκύπτουν χρήσιμα προϊόντα τόσο στην ερευνητική διαδικασία όσο και στην πρόληψη ή τη διάγνωση και τη θεραπεία των ασθενειών. Όσον αφορά τη δεύτερη κατηγορία θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι επιπτώσεις στη Δημόσια Υγεία και στο Περιβάλλον από την καλλιέργεια μεταλλαγμένων προϊόντων παραμένουν άγνωστες. Τα μέχρι σήμερα στοιχεία και η έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί δεν παρέχουν την αναγκαία επιστημονική διασφάλιση ότι η παραγωγή και κατανάλωσή τους είναι ασφαλή για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον ή ότι τα όποια οφέλη είναι τέτοια που να αντισταθμίζουν τα αρνητικά τους σημεία. Αντιθέτως, υπάρχουν λίγες αλλά ενδεικτικές έρευνες που υποδηλώνουν ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο της πρόκλησης αλλεργιών, της αύξησης της αντίστασης των μικροβίων στα αντιβιοτικά ή της παραγωγής τοξικών ουσιών εξαιτίας των Γ.Τ.Ο.

Θα πρέπει να σημειωθεί μια σοβαρή ιδιαιτερότητα που υπάρχει στο «παγκόσμιας κλίμακας πείραμα των μεταλλαγμένων»: από τη στιγμή που η καλλιέργεια αυτών των προ?όντων απελευθερωθεί, δεν υπάρχει δυνατότητα απόσυρσής τους. Οι επιφυλάξεις που διατυπώνονται εστιάζονται κυρίως στις παρακάτω πιθανές επιπτώσεις:
- Εισαγωγή νέων τοξινών και αλλεργιογόνων στα τρόφιμα
- Γενετική ρύπανση, εξασθένιση ειδών, εμφάνιση νέων ζιζανίων ανθεκτικότερων στα ζιζανιοκτόνα
- Δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία λόγω κατανάλωσης αφύσικων τροφίμων
- Αυξημένη χρήση χημικών στις καλλιέργειες και αυξημένη ρύπανση νερών, τροφίμων και περιβάλλοντος
- Πιθανές μη αντιστρεπτές μεταλλάξεις των φυσιολογικών γονιδίων και πρόκληση νέων γενετικών ασθενειών ή καρκίνων υε παρενέργειες που μπορούν να περάσουν σε επόμενες γενιές
- Απειλή του φυσικού περιβάλλοντος από το οποίο εξαρτάται η ύπαρξή μας
   
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι κυριότερες χώρες στις οποίες καλλιεργούνται μεταλλαγμένα προϊόντα είναι οι ΗΠΑ, η Αργεντινή, ο Καναδάς και η Κίνα. Αντίστοιχα, τα κυριότερα μεταλλαγμένα είδη που καλλιεργήθηκαν είναι η σόγια (51 % της παγκόσμιας παραγωγής), το βαμβάκι (20°/ο), η ελαιοκράμβη (12%) και το καλαμπόκι (9°l°). Ωστόσο, έχουν τροποποιηθεί γενετικά:
- Ρύζι
- Κηπευτικά
- Σολωμοί
- Αγελάδες
- Γουρούνια
ενώ κυκλοφορούν ήδη πολλά παράγωγα όλων των παραπάνω προϊόντων, τα οποία με τη σειρά τους χρησιμοποιούνται σε χιλιάδες επεξεργασμένες τροφές.

Στην Ελλάδα έως σήμερα έχουν υποβληθεί περίπου 30 αιτήσεις καλλιέργειας μεταλλαγμένων φυτών από ξένες πολυεθνικές, ελληνικές εταιρίες και ελληνlκά ερευνητικά ιδρύματα και αφορούσαν τα προϊόντα: ντομάτα, βαμβάκι, καλαμπόκι, ζαχαρότευτλα και ρύζι. Σε ορισμένες περιπτώσεις δόθηκε έγκριση και έγιναν πειραματικές καλλιέργειες. Δεδομένου ότι οι γνωμοδοτήσεις-αποφάσεις των Νομαρχιακών Συμβουλίων έχουν μόνο γνωμοδοτικό χαρακτήρα, η τελική απόφαση είναι αρμοδιότητα ταυ ΥΠΕΧΩΔΕ.

Για τη χώρα μας, η «συνύπαρξη» μεταλλαγμένων και συμβατικών καλλιεργειών θα δημιουργούσε τρομερές δυσκολίες για τους κλασικούς συμβατικούς παραγωγούς, οι οποίοι θα ήθελαν να διαθέσουν τα προϊόντα τους σαν μη μεταλλαγμένα ενώ παράλληλα θα αλλοιωνόταν ή και θα εξαφανιζόταν μέσω της επιμόλυνσης όλο το πλούσιο γενετικό υλικό που υπάρχει χώρα μας. Επίσης η συνύπαρξη αυτή θα αφαιρούσε το σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα των αγροτών που παράγουν προϊόντα ποιότητας, είτε αυτά είναι παραδοσιακά, είτε ονομασίας προέλευσης, είτε βιολογικά. Στα προϊόντα αυτά απαιτείται μηδενική επιμόλυνση με αποτέλεσμα την σταδιακή κατάργησή τους.

Η αντίδραση που καταγράφεται σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι σημαντική. Πολλές Ευρωπαϊκές Περιφέρειες με αποφάσεις τους ανακηρύσσονται ελεύθερες από μεταλλαγμένα. Οι αποφάσεις τους έχουν σημαντικό πολιτικό βάρος στη διαμόρφωση συσχετισμών δυνάμεων σε επίπεδο κυβερνήσεων και Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ειδικότερα στη χώρα μας, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών τάσσεται κατά των μεταλλαγμένων, ωστόσο δεν έχει παρατηρηθεί σημαντική ενεργοποίησή τους. Τοπικά, ορισμένες Νομαρχίες της χώρας μας έχουν προχωρήσει στην ανακήρυξη των περιοχών τους σε ζώνες ελεύθερες από τα μεταλλαγμένα. Ακόμα θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας:
- Τη νέα Ευρωπαϊκή Νομοθεσία που τίθεται σε ισχύ στις 18-4-2004, σχετικά με την σήμανση και την ιχνηλασιμότητα των μεταλλαγμένων σε τρόφιμα και ζωοτροφές που πιθανότατα θα σηματοδοτήσει την έναρξη αθρόων εισαγωγών αυτών των προϊόντων και την έναρξη της καλλιέργειας τους και στην Ευρώπη.
- Τη διεθνή συμφωνία για τη βιοασφάλεια της Καρθαγένης, η οποία πρόσφατα έχει επικυρωθεί και από τη χώρα μας και έχει υιοθετηθεί ως κανονισμός της Ε.Ε., δίνοντας το δικαίωμα να επικαλούμαστε και να εφαρμόζουμε σε περιφερειακό επίπεδο και κατ' επέκταση σε όλη την επικράτεια την Αρχή της Προφύλαξη,ς της Βιοποικιλότητας και της Ανθρώπινης Υγείας.
- Τις ανησυχίες και τις αντιδράσεις στην εξάπλωση των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων από επιστήμονες, επιστημονικούς φορείς, οικολογικές οργανώσεις, αγρότες, πολίτες κ.λ.π. , λόγω πιθανών και υπαρκτών επιπτώσεων που μπορεί να έχουν οι Γ.Τ.Ο. τόσο στο περιβάλλον όσο και στην ανθρώπινη υγεία.

Όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό από τα παραπάνω, τα μεταλλαγμένα προϊόντα αφορούν κυρίως φυτά μεγάλης καλλιέργειας, τα οποία δεν καλλιεργούνται σε μεγάλη έκταση στην Κρήτη και ειδικότερα στο Νομό Ηρακλείου. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για μελλοντική εμφάνιση νέων μεταλλαγμένων προϊόντων τα οποία θα αφορούν μόνιμες καλλιέργειες όπως η ελιά και το αμπέλι. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα προϊόντα, όπως για παράδειγμα τα κηπευτικά, τα οποία έχουν ξεχωριστό ειδικό βάρος στον πρωτογενή τομέα του Νομού και στα οποία ήδη υπάρχει δυνατότητα μεταλλαγμένων καλλιεργειών. Παράλληλα, σε ότι αφορά την ζωική παραγωγή, πρέπει να σημειωθεί ότι οι βοσκότοποι του Νομού κρίνονται ανεπαρκείς, με αποτέλεσμα να γίνονται εισαγωγές ζωοτροφών από άλλους Νομούς της Χώρας. Επομένως, η απελευθέρωση της καλλιέργειας μεταλλαγμένων κτηνοτροφικών φυτών στην Ελλάδα θα μπορούσε να επηρεάσει έμμεσα την ποιότητα των παραγόμενων κτηνοτροφικών προϊόντων του Νομού μας.

Στο Νομό Ηρακλείου και γενικότερα στην Κρήτη, (η οποία φημιζόταν ανέκαθεν για τα ποιοτικά γεωργικά της προϊόντα και την υγιεινή μεσογειακή διατροφή και ταυτόχρονα γνωρίζει αλματώδη πρόοδο η παραγωγή και κατανάλωση βιολογικών προϊόντων), θα πρέπει να υπάρξει ενεργοποίηση τόσο των φορέων όσο και των ίδιων των πολιτών, προκειμένου να αποφευχθεί η υπονόμευση της μεσογειακής διατροφής και της γεωργικής παραγωγής από την εισαγωγή και κυκλοφορία γενετικά τροποποιημένων προϊόντων, μέχρις ότου παραχθεί η αναγκαία τεχνογνωσία που θα εγγυάται τη μη πρόκληση βλάβης στην υγεία και το περιβάλλον.

6. Τις απόψεις του Προέδρου και των μελών του.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΟΜΟΦΩΝΑ

1. Να κηρύξει τον Νομό Ηρακλείου σε περιοχή απαγορευμένη για παραγωγή και κατανάλωση από Γενετικά Τροποποιημένα Τρόφιμα και Προϊόντα.

2. Να ζητήσει από την Ελληνική Κυβέρνηση και ειδικότερα από τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης να αναλάβουν ουσιαστικές πρωτοβουλίες για:
α) την ανακήρυξη της Ελλάδας σε ζώνη Ελεύθερη από Γ.Τ.Ο. . σε εφαρμογή της διεθνούς συμφωνίας της Καρθαγένης,
β) την έγκαιρη εγκατάσταση και στήριξη των απαραίτητων μηχανισμών ελέγχου σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο,
γ) την στήριξη και προώθηση της βιολογικής καλλιέργειας και
δ) την υποστήριξη και συνέχιση του ευρωπαϊκού μορατόριουμ ενάντια στα Γ.Τ.Ο. .

3. Να αναλάβει ως Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση πρωτοβουλίες. (ημερίδα, ομιλίες, έντυπα κ.α.), για να αναπτυχθεί ένας γενικευμένος και καθολικός διάλογος, για την όσον το δυνατόν καλύτερη ενημέρωση της κοινωνίας, δεδομένου ότι η επέμβαση στο γενετικό υλικό των οργανισμών είναι μια διαδικασία που ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια μιας απλής τεχνολογικής προόδου και συνδέεται με ευρύτερες αξίες και αρχές της ανθρώπινης ύπαρξης.

4. Η απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου να κοινοποιηθεί:
• Στο Γραφείο του Πρωθυπουργού.
• Στην Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων.
• Στα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
• Στον Γενικό Γραμματέα περιφέρειας Κρήτης.
• Στην Ε.Ν.Α.Ε..
• Στα τοπικά Μ.Μ.Ε. .
• Στην Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου και
• Στην GREENPEACE.

Αφού συντάχθηκε το παρόν υπογράφεται ως παρακάτω:
Ηράκλειο 2-4-2004
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ν.Σ.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΣΤΡΙΝΑΚΗΣ
Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΜΠΑΜΠΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ
ΤΑ ΜΕΛΗ...