4/6/08

Περιβάλλον ανυπεράσπιστο, ήρθε πάλι η μέρα σου

Ανακοίνωση της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2008

Περιβάλλον ανυπεράσπιστο. Ήρθε πάλι η μέρα σου. Λόγια, εκδηλώσεις, άρθρα, αφιερώματα... Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Κι όμως πέρασε ένας χρόνος. Ένας χρόνος που το ενεργειακό ζήτημα και η κλιματική αλλαγή ήταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλου του πλανήτη. Ένα καλοκαίρι που σημαδεύτηκε από τις δασικές πυρκαγιές σε όλη τη Μεσόγειο. Ένας χρόνος που η κατασπατάληση της ενέργειας και των φυσικών πόρων, η καλπάζουσα αστικοποίηση, η εξάντληση του νερού, η άνιση κατανομή τροφής και πλούτου στον πλανήτη, η ρύπανση των υδάτων και της ατμόσφαιρας, η υποβάθμιση του εδάφους και της τροφής, η εξαφάνιση ειδών και η υποβάθμιση των οικοτόπων συνέχισαν να απειλούν την ποιότητα ζωής μας και τη βιωσιμότητα του πλανήτη.

Πως άραγε το οικολογικό ζήτημα που για χρόνια υποτιμήθηκε ή ‘θάφτηκε’ βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο του προβληματισμού πολιτικών, μέσων μαζικής ενημέρωσης και πολιτών; Σ' αυτό ήταν πολύ μεγάλη η συνεισφορά των οικολογικών οργανώσεων των οποίων η ακούραστη δράση (από το 1970) βασίστηκε σε επιστημονικές μελέτες. Η μεγάλη προσφορά τους είναι ότι βοήθησαν το ευρύ κοινό να καταλάβει ότι η επιβίωση του πλανήτη αποτελεί την μεγαλύτερη προτεραιότητα και ο δρόμος για τη σωτηρία του είναι η ενεργοποίηση του πολίτη.

Οι συνέπειες της υποβάθμισης του περιβάλλοντος έχουν γίνει αισθητές σε όλους τους τομείς της ζωής μας και το τίμημα καλούμαστε σήμερα να το πληρώσουμε όλοι. Η αυξημένη συχνότητα και ένταση των ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων (καταιγίδες, πλημμύρες, κυκλώνες, καύσωνες, ξηρασίες) και η προοδευτική απορρύθμιση του κλίματος σε ολόκληρο τον πλανήτη έχουν καταστήσει πλέον σαφές ότι είναι επείγουσα ανάγκη να περιοριστούν δραστικά οι δραστηριότητες που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου όπως η παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα.

Οι αιτίες των αυριανών πολέμων είναι πια γνωστές. Μήπως το νερό δεν αποτελεί ένα από τα κλειδιά της σύγκρουσης Ισραήλ και Παλαιστινίων; Η προαναγγελθείσα έλλειψη πετρελαίου δεν εξηγεί άραγε το ‘μεγάλο παιχνίδι’ που οδηγεί σε αντιπαράθεση τη Ρωσία και τους Δυτικούς στον Καύκασο και την κεντρική Ασία; Μήπως η δυστυχία του Νταρφούρ δεν οφείλεται στον αγώνα για την κυριαρχία πάνω στους φυσικούς πόρους του;

Η μεταστροφή της κοινής γνώμης πιέζει ακόμα και τις απρόθυμες κυβερνήσεις να επενδύσουν σε εναλλακτικές ενεργειακές λύσεις. Πολλές χώρες υπόσχονται να ενεργοποιήσουν την ‘πράσινη οικονομία’. Ο κερδισμένος θα είναι άραγε το περιβάλλον; Καθόλου σίγουρο όταν έχει ήδη ανακοινωθεί η κατασκευή εκατοντάδων νέων πυρηνικών αντιδραστήρων και όταν υπάρχουν πολιτικοί, όπως ο Έλληνας Υπουργός Δημοσίων Έργων που αποκαλούν ‘πράσινη’ την πυρηνική ενέργεια. Καθόλου σίγουρο όταν στη Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ στο Μπαλί, ενώ η ανθρωπότητα περίμενε από τους εκπροσώπους των κυβερνήσεων του πλανήτη να δρομολογήσουν μια παγκόσμια συμφωνία-διάδοχο του Πρωτοκόλλου του Κιότο, δεσμευτική για όλα τα κράτη που θα εξασφάλιζε τις απαιτούμενες μειώσεις στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, κατέληξε να παίρνει παράταση με έναν «Οδικό Χάρτη» που προβλέπει διαπραγματεύσεις δύο χρόνων, που θα ολοκληρωθούν με συμφωνία που θα τεθεί σε ισχύ από το 2013.

Αυτό το αίσθημα ανασφάλειας δεν πρέπει να μας καθηλώνει και να μας αδρανοποιεί. Αντίθετα, οφείλουμε να κινητοποιηθούμε και να κινητοποιήσουμε και τους άλλους για να συμβάλουμε όλοι μαζί στην επιβολή νέων μοντέλων πολιτικής και διαβίωσης. Πάρα πολλά εξαρτώνται από εμάς τους ίδιους και την καθημερινότητά μας καθώς καλούμαστε επειγόντως να αλλάξουμε συνήθειες. Να περιορίσουμε τη χρήση του ΙΧ και να στραφούμε στο περπάτημα, στο ποδήλατο και στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Να στραφούμε σε μία ορθολογική κατανάλωση νερού και ενέργειας, με εξοικονόμηση και με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Να αποφεύγουμε τα προϊόντα με υπερβολική συσκευασία, να ανακυκλώνουμε τα απορρίμματα και να περιορίσουμε την κατανάλωση.

Αυτές οι χειρονομίες της καθημερινής ζωής είναι ουσιαστικές αλλά ταυτόχρονα εμείς, ως καταναλωτές και πολίτες οφείλουμε να ασκούμε πιέσεις στους θεσμούς οι οποίοι καθορίζουν σε όλα τα επίπεδα, το πλαίσιο μέσα στο οποίο ζούμε. Nα απαιτούμε όλες οι δραστηριότητες του τόπου μας να είναι σύμφωνες με την αρχή της βιωσιμότητας, δηλαδή να διατηρούν και να προστατεύουν το περιβάλλον. Είναι πια επιτακτική η ανάγκη, να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας και να αντισταθούμε με οργανωμένες και συλλογικές δράσεις στις επιβουλές κατά του περιβάλλοντος και της ίδιας της ζωής μας που έχουν, συχνά, σιωπηλά καθιερωθεί ως δήθεν εύλογες και αναπόφευκτες.

Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου