Έρχεται σε αντίθεση με τα άρθρα 24 (προστασία του περιβάλλοντος) και 25 (απόλαυση των δημόσιων αγαθών) του Συντάγματος καθώς και με τον Αστικό Κώδικα περί κοινοχρήστων πραγμάτων και πραγμάτων εκτός συναλλαγής, με το νόμο 3937/2011 περί προστασίας της βιοποικιλότητας, με αρκετές οδηγίες της Ε.Ε. όπως η Οδηγία 2000/60 αλλά και με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Περιορίζει την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στον αιγιαλό και επιβραβεύει την κατασκευή αυθαιρέτων. Παράλληλα δημιουργεί προϋποθέσεις για κρατική διαφθορά , αφού τα πρόστιμα για παράνομες επεμβάσεις καθορίζονται με εντελώς υποκειμενικά κριτήρια.
Επιτρέπει έργα στον αιγιαλό που μέχρι σήμερα ήταν παράνομα όπως η προσάμμωση και η επιχωμάτωση της θάλασσας υπολογίζοντας την έκταση της επιχωμάτωσης με βάση τον αριθμό κρεβατιών της τουριστικής μονάδος και με κριτήριο τις ανάγκες των τουριστικών μονάδων. Αποτελεί ταφόπλακα όχι μόνο για τις παραλίες, τις παρόχθιες ζώνες και τον αιγιαλό, αλλά και τις όχθες λιμνών και ποταμών.
Ο Συνήγορος του Πολίτη στο έγγραφο με τις απόψεις του για το σχέδιο νόμου «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας» λέει ότι τίθεται εν αμφιβόλω η συνταγματική κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα του αιγιαλού, της παραλίας, της όχθης και της παρόχθιας ζώνης, υποθηκεύεται η περιβαλλοντική αξία της παράκτιας ζώνης και εκτίθεται η χώρα στη διεθνή κοινότητα.
Συμπληρώνει μάλιστα ότι σε συνδυασμό με τα νομοσχέδια «Ρυθμίσεις κατεχόμενων ακινήτων του Δημοσίου» και «Επίλυση ιδιοκτησιακών διαφορών μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτών» που ετοιμάζονται παράλληλα, τα χρηματοοικονομικά κριτήρια υπερισχύουν στην ισορροπία μεταξύ ανάπτυξης και περιβαλλοντικής προστασίας.
Ανάμεσα στις παρατηρήσεις του Συνήγορου του Πολίτη ξεχωρίζουμε τα παρακάτω:
1) Με το σχέδιο νόμου ορίζεται ότι εντός της ασφυκτικής προθεσμίας 6 μηνών θα πρέπει να οριοθετηθεί ο αιγιαλός όλης της χώρας, δηλαδή 17000 χλμ από τις κατά τόπους -υποστελεχωμένες σήμερα- Κτηματικές Υπηρεσίες με βάση μόνο τους ορθοφωτοχάρτες του 2008 και του 2009, δηλαδή με πολύ ελλιπή κριτήρια.
2) Μια μεγάλη αλλαγή που φέρνει το σχέδιο νόμου είναι ο πλήρης διαχωρισμός της διαδικασίας καθορισμού της ζώνης του αιγιαλού, από αυτή της ζώνης παραλίας για την οποία δεν τίθεται κανένας χρονικός περιορισμός για τη οριοθέτησή της. Δεν λαμβάνονται δηλαδή υπόψη οι αλληλεξαρτήσεις των οικοσυστημάτων του παράκτιου χώρου όπως θα έπρεπε αν το σχέδιο νόμου ήταν σύμφωνο με την αντίληψη της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών, όπως συστήνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Μεσογειακό Πρόγραμμα Δράσης των Ηνωμένων Εθνών, η περιβαλλοντική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι διεθνείς συμβάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.
3) Στο σχέδιο νόμου δεν καθορίζονται κριτήρια για τον καθορισμό της ζώνης του παλιού αιγιαλού όπως προβλεπόταν από την ισχύουσα νομοθεσία και νομολογία. Το αποτέλεσμα θα είναι να μην μπορούν να ελεγχθούν οι αλλαγές που έχει υποστεί ο αιγιαλός από επεμβάσεις.
4) Στις παραχωρήσεις αιγιαλού για να γίνουν έργα ή για εκμετάλλευση καταργείται κάθε περιοριστική πρόβλεψη που υπήρχε για τη φέρουσα ικανότητα των παράκτιων οικοσυστημάτων, διασφάλιζε τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του αιγιαλού και το δικαίωμα ίσης μεταχείρισης και απόλαυσης του χώρου (καταργείται η πρόβλεψη ελάχιστου μήκους - ελάχιστης επιφάνειας παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού ή και παραλίας, καταργείται η πρόβλεψη δημιουργίας ελεύθερων χώρων μεταξύ διαδοχικών παραχωρήσεων, προς απόλαυση των λουομένων).
5) Επεκτείνεται η δυνατότητα παραχωρήσεων αιγιαλού ή και παραλίας για ευκαιριακούς και επιχειρηματικούς σκοπούς, ακόμη και αν επιφέρουν σοβαρές μορφολογικές αλλοιώσεις (επιχωματώσεις θαλάσσιου χώρου – κατασκευή τεχνητών νησίδων), χωρίς να λαμβάνεται μέριμνα για την περιβαλλοντική προστασία, τόσο κατά τη λειτουργία της επιχείρησης, όσο και μετά την αποχώρηση του επιχειρηματία. Συγχρόνως, παρέχεται, για πρώτη φορά, δυνατότητα νομιμοποίησης παρανόμως υφιστάμενων έργων, εκ των υστέρων, με τον μανδύα της ενσωμάτωσής τους σε νέα έργα.
6) Παρέχεται για πρώτη φορά η δυνατότητα μόνιμης νομιμοποίησης των παλιών αυθαίρετων έργων με μια απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, χωρίς επαρκή πρόβλεψη για τυχόν περιβαλλοντικές επιπτώσεις και ακόμα και αν έχουν εκδοθεί αμετάκλητα πρωτόκολλα κατεδάφισης. Δεν προβλέπεται ούτε η απόδειξη του χρόνου κατασκευής του αυθαίρετου έργου, πριν την ισχύ του νόμου ή μετά, οπότε θα μπορούν να κατασκευάζονται τα έργα και μετά να υποβάλουν αίτηση νομιμοποίησης.
7) Εκχωρείται στους φορείς διοίκησης των λιμανιών η αρμοδιότητα που είχαν οι Κτηματικές Υπηρεσίες για την έκδοση πρωτοκόλλων διοικητικής αποβολής για αυθαίρετες χρήσεις εντός της χερσαίας ή θαλάσσιας ζώνης λιμένα. Ο φορέας αυτός όμως συνήθως είναι ανώνυμη εταιρεία, του δημοσίου που σήμερα μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί. Επομένως παραχωρείται δημόσια εξουσία σε ιδιώτες.
8) Το σχέδιο νόμου στήνει ένα εισπρακτικό μηχανισμό με την εκμετάλλευση αιγιαλού και παραλίας καταργώντας όμως να προβλέπεται πουθενά η απόδοση των προστίμων στο Πράσινο Ταμείο ή η δημιουργία Τράπεζας Γης.
Είναι, τελικά, ένα σχέδιο νόμου όχι μόνο αντιπεριβαλλοντικό αλλά και αντιαναπτυξιακό διότι συντάθηκε απροκάλυπτα για να ευνοήσει την αποτυχημένη συνταγή της αρπαχτής στον τουρισμό η οποία είναι ανάμεσα στις αιτίες της σημερινής οικονομικής κρίσης, διότι βασίζεται στην ανεξέλεγκτη, άγρια ανάπτυξη που δε λαμβάνει υπόψη το περιβαλλοντικό κόστος και τα δικαιώματα των πολιτών και στοχεύει στην υπερπροσφορά ακινήτων που οδήγησε στην καταστροφή των ακτών της Ισπανίας. Με τη διαφορά όμως ότι ίδιοι οι Ισπανοί έχουν ήδη καταλάβει το λάθος της πολιτικής αυτής και έχουν γυρίσει σελίδα γκρεμίζοντας τις αυθαίρετες κατασκευές.
Πρέπει να αρνηθούμε να γίνουμε όπως η Ισπανία με τις μπαζωμένες ακτές. Να αρνηθούμε να χάσουμε το φυσικό και πολιτιστικό μας πλούτο για μια ανάπτυξη-πυροτέχνημα. να αρνηθούμε να χάσουμε το δικαίωμα πρόσβασης στα δημόσια αγαθά. Το σχέδιο νόμου «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας» είναι ένα έκτρωμα που πρέπει να σταματήσει και αυτό θα γίνει μόνο με τη συστράτευση και την κινητοποίηση όλων μας.
Διαβάστε το «Ψήφισμα κατά του νομοσχεδίου για τον Αιγιαλό» των οργανώσεων του δικτύου ΑΚΤΕΣ ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ.
Παρακολουθήστε τις εξελίξεις για το θέμα στον ιστότοπο της Συντονιστικής Επιτροπής του δικτύου «ΑΚΤΕΣ ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ».
Υπογράψτε την πανελλαδική εκστρατεία διαμαρτυρίας «Ξύπνα! Ξεπουλούν τις παραλίες μας!».
Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου