Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Η Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου σας καλωσορίζει κι αυτή στη ημερίδα για την βιώσιμη ανάπτυξη του Νότου. Ευχαριστούμε την Κίνηση Πολιτών Μεσσαράς που μας έδωσε την δυνατότητα να συμμετέχουμε σ' αυτή την κρίσιμη συζήτηση για το μέλλον του τόπου μας και ευχαριστούμε το Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας και ιδιαιτέρα τον κ. Χριστόφορο Βαλλιάνο που διέθεσε τους χώρους και την υποδομή για να πραγματοποιηθεί αυτή η εκδήλωση.
Ευχαριστούμε επίσης ιδιαιτέρα τους καλεσμένους μας ομιλητές που δέχτηκαν με προθυμία να έρθουν από μακριά για να μας βοηθήσουν με τις γνώσεις τους και την κρίση τους να αναγνωρίσουμε καλύτερα τα προβλήματα που μας απασχολούν και να κάνουμε μαζί τους μια γόνιμη συζήτηση.
Όπως ήδη γνωρίζετε, αφορμή για αυτή την συζήτηση είναι οι ιδέες που προωθούνται από το Υπουργείο Ναυτιλίας και από στελέχη του Οργανισμού Λιμένα Ηρακλείου, για την εγκατάσταση στον κόλπο της Μεσσαράς και της ευρύτερης περιοχής, πρώτα ενός τεράστιου διαμετακομιστικού λιμένα και έπειτα και άλλων εγκαταστάσεων όπως μια βιομηχανική ζώνη, ένα κεντρικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής και αποβάθρες τσιμέντων.
Εμείς εκφράσαμε τις ανησυχίες μας και τις αντιρρήσεις μας από τις πρώτες στιγμές που ακουστήκαν αυτές οι ιδέες. Όπως αντιδράσαμε και στις ενέργειες που έκανε μια Βελγική εταιρεία για την μετατροπή ακόμη ενός προστατευόμενου βιότοπου 3.500 στρεμμάτων στα Μάταλα σε βίλες και γήπεδα γκολφ. Οι λόγοι που μας οδηγούν σε αυτές τις αντιδράσεις είναι πολλοί. Οι κυριότεροι είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων και η εξασφάλιση των προϋποθέσεων για ήπια, βιώσιμη ανάπτυξη με τις δυνάμεις κάθε τοπικής κοινωνίας και για την τοπική κοινωνία.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις στην Ελλάδα μιλάνε γι' αυτά τα πράγματα εδώ και είκοσι πέντε χρόνια. Φτάσαμε, έπειτα από τόσα χρόνια σε ένα σημείο όπου οι λέξεις οικολογία και περιβάλλον έχασαν κάθε νόημα όπως και οι λέξεις δημοκρατία και δικαιοσύνη. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις συχνά αντιμετωπίστηκαν σαν γραφικές ή μηδενιστικές πράγμα που τις ώθησε να ωριμάσουν και να βελτιώσουν τον λόγο τους που έγινε περισσότερο τεκμηριωμένος, περισσότερο πολιτικός και σιγά-σιγά περισσότερο πειστικός.
Σήμερα, όλες οι κυβερνήσεις του κόσμου έχουν ήδη παραδεχτεί ότι οι δραματικές συνέπειες από την υπερθέρμανση του πλανήτη είναι παρούσες και, ουσιαστικά, μη αναστρέψιμες. Σήμερα σχεδόν όλοι γνωρίζουν ή αρχίζουν να υποψιάζονται ότι προβλήματα όπως οι εκπομπές καυσαερίων, η μόλυνση του αέρα, η μόλυνση της θάλασσας, η ρύπανση, η υφαλμύρωση και η υποβάθμιση των υπόγειων υδάτων, η διάβρωση του εδάφους, η κακή διαχείριση των απορριμμάτων και των αποβλήτων, η αλλοίωση του τοπίου είναι πολύ σοβαρά και πολύ κρίσιμα και σχετίζονται άμεσα με την ποιότητα της ζωής μας και το μέλλον των παιδιών μας.
Όλα αυτά τα προβλήματα ποιότητας συνδέονται άμεσα με ζητήματα όπως η άσκηση της πολιτικής εξουσίας, η δημοκρατία, η οικονομία, η χωροταξία και η διαχείριση των δημόσιων χώρων. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι όταν οι πολίτες δεν έχουν τρόπο άμεσης συμμετοχής στις αποφάσεις που τους αφορούν, όταν δεν μπορούν να ασκήσουν αποτελεσματικό έλεγχο στους διοικούντες, τότε η εξουσία γίνεται δυνάστης που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των λίγων και οι ίδιοι, οι πολίτες, γίνονται απαθή θύματα.
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι όταν η υποτιθέμενη ανάπτυξη έρχεται από έξω και από τα πάνω, όταν οι προοπτικές απασχόλησης γίνονται παιχνίδι στα χέρια των πολιτικών και όταν η διαφθορά γίνεται το μέσον άσκησης της εξουσίας, τότε ο τόπος και η κοινωνία οδηγούνται στην αποδιάρθρωση και ο καθένας από μας γίνεται κι αυτός ένας μικρός δυνάστης για τον τόπο και για τους γύρω του.
Γι' αυτό ακριβώς το λόγο θεωρούμε ότι η δράση γύρω από το ζήτημα της βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης είναι πρωταρχική και αυτό είναι το θέμα της σημερινής συζήτησης και όχι άλλη μια εκδήλωση άρνησης στον διαμετακομιστικό σταθμό και στα άλλα μεγαλεπήβολα σχέδια που πέφτουν με αλεξίπτωτα σ' αυτόν τον τόπο κόντρα σε κάθε έννοια σχεδιασμού και συμμετοχής στις αποφάσεις.
Γι' αυτό το λόγο σας καλούμε να ακούσετε με προσοχή τους εισηγητές μας,
• τον κ. Χριστόφορο Βαλλιάνο, διευθυντή του Μουσείου Κρητικής Εθνολογίας που θα μας μιλήσει για την ιδιαίτερη ταυτότητα και τα σπουδαία εφόδια αυτού του τόπου, την ιστορία, τα αρχαιολογικά μνημεία, το περιβάλλον, τον πολιτισμό και την δυναμική του οικονομία.
• την αρχιτεκτόνισσα κα. Βάνα Σφακιανάκη που θα μας μιλήσει για τον πολυπόθητο σχεδιασμό του μοντέλου ανάπτυξης, την υλοποίηση του σχεδιασμού και τις βασικές προϋποθέσεις για μια ανάπτυξη που σέβεται την ταυτότητα και αξιοποιεί τα εφόδια της περιοχής αυτής..
• τον κ. Νίκο Δαναλάτο, καθηγητή στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας που θα μας μιλήσει για την σημασία της γεωργίας στη βιώσιμη ανάπτυξη, την ορθή γεωργική πρακτική, την πιστοποίηση των προϊόντων και την εφαρμογή πρακτικών βιολογικής καλλιέργειας.
• τον κ. Ιωάννη Σπιλάνη, επίκουρο καθηγητή στο πανεπιστήμιο Αιγαίου που θα μας μιλήσει για την δυνατότητα να αναπτύξουμε βιώσιμη τουριστική οικονομία μέσα από την βελτίωση των συνθηκών και την εφαρμογή ήπιων μορφών τουρισμού.
• και τέλος τον κ. Μάκη Σταύρου, πρόεδρο της οργάνωσης Φίλοι Βουνού και Θάλασσας που θα μας διηγηθεί πραγματικές ιστορίες για κοινωνίες που κατάφεραν να εφαρμόσουν την βιώσιμη τοπική ανάπτυξη και θα μας μεταφέρει συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς μπορούμε και μείς να οργανωθούμε προς αυτή την κατεύθυνση.
Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου