ΓΕΝΙΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ: ...και εν πάσει περιπτώσει...
«εξειδικευμένος λιμένας εμπορευματοκιβωτίων» στη Νότια Κρήτη
Το ΥΠΕΧΩΔΕ, που δύο χρόνια τώρα περιμέναμε να «μιλήσει» για τα σχέδια του υπουργείου Ναυτιλίας δημιουργίας λιμανιού διαμετακόμισης προϊόντων στον κόλπο της Μεσσαράς, επιτέλους «μίλησε», για να υποδείξει «εξειδικευμένο λιμένα εμπορευματοκιβωτίων» στον νότιο - κεντρικό ή νότιο- ανατολικό άξονα της Κρήτης. (Α2.2. σελ. 39). Η θέση στο χάρτη 6.2 ασαφής και τυχαία, αφού το Γενικό Πλαίσιο δε χωροθετεί με την έννοια της χρήσης γης καμιά δραστηριότητα.
Η θέση αυτή έρχεται να κρατήσει -προς το παρόν- απόσταση ασφαλείας από τη Μεσσαρά που αρνείται επίμονα να φιλοξενήσει τέτοιο λιμάνι, αλλά και από την Ιεράπετρα που από την πρώτη στιγμή απέρριψε αυτή την προοπτική δηλώνοντας ότι δεν της «περισσεύει» χώρος για δραστηριότητες που δεν έχουν σχέση με την περιοχή. Ταυτόχρονα όμως η θέση αυτή υποδηλώνει, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στο Γενικό Πλαίσιο δεν υπάρχει η Εθνική Λιμενική Πύλη του Νότου που υποδεικνύει το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο, ότι τέλειωσαν τα ψέματα για δήθεν σύνδεση της Κρήτης με τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και ότι, απλά, πρόκειται για ένα λιμάνι που θα καλύψει ανάγκες της διεθνούς εμπορικής ναυτιλίας.
Χαρακτηριστικά, στο Γενικό Πλαίσιο, για τη σχέση της χώρας και επομένως και της Κρήτης με την ΝΑ Μεσόγειο, αναφέρεται ότι «αρνητικό παράγοντα συνιστά το ασταθές εξωτερικό περιβάλλον των χωρικών συστημάτων στα οποία εντάσσεται η χώρα (Βαλκάνια, Παρευξείνιες χώρες, Μέση Ανατολή – ΝΑ Μεσόγειος), η σταθεροποίηση των οποίων εξαρτάται κυρίως από διεθνείς πολιτικούς παράγοντες και συγκυρίες» και ότι «Η ραγδαία ανάπτυξη νέων οικονομιών – κυρίως στην Ασία – προκαλεί αυξημένες ανάγκες θαλάσσιων μεταφορών. Δίνεται έτσι η ευκαιρία στην ελληνική ναυτιλία να αναπτυχθεί περαιτέρω και να προσδώσει στον ελληνικό χώρο έναν οικονομικό δυναμισμό με διεθνείς επεκτάσεις, με τις αβεβαιότητες φυσικά που ισχύουν για τις διαδικασίες της παγκοσμιοποίησης» (σελ. 3-4).
Έτσι, το λιμάνι στη Νότια Κρήτη, απολύτως ασύνδετο με τις Πύλες – Πόλους και Άξονες ανάπτυξης (χάρτης 5), συνδέεται μόνο με τον «διαμήκη θαλάσσιο διάδρομο Γιβραλτάρ-Σουέζ», που «είναι σε θέση να προσδώσει στην Ελλάδα κομβικό ρόλο στις θαλάσσιες μεταφορές, με λειτουργίες μεταφόρτωσης στους θαλάσσιους διαδρόμους που διατρέχουν κατά μήκος τη Μεσόγειο, τον Εύξεινο Πόντο και την Αδριατική, καθώς και με τις διεθνείς συνδυασμένες μεταφορές» αν και αυτό γίνεται «διαμέσου κυρίως των λιμανιών του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης οι οποίες αποτελούν ήδη σήμερα πραγματικότητα με σημαντικές προοπτικές μελλοντικής ενίσχυσης»! (σελ. 8)
Ποιός όμως είναι ο ρόλος του λιμανιού Ηρακλείου στο Γενικό Πλαίσιο;
«Για το λιμένα του Ηρακλείου, στον χρονικό ορίζοντα του Πλαισίου η κατεύθυνση είναι να επενδύσει περαιτέρω σε υποδομές ακτοπλοΐας αλλά και φιλοξενίας κρουαζιέρας (κυρίως) και θαλάσσιου τουρισμού. Η εμπορευματική του δραστηριότητα εξαρτάται από τη δημιουργία ή μη εξειδικευμένου κομβικού λιμένα εμπορευματοκιβωτίων (hub) στην νότια Κρήτη, την ενεργοποίηση του Αδριατικού / Ιόνιου Θαλάσσιου Αυτοκινητόδρομου των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών και από την αύξηση του όγκου αλλά και την αλλαγή του τρόπου διάθεσης και εμπορίας των αγροτικών προϊόντων της Κρήτης.» (Α2.2 σελ. 38). Στην ίδια ενότητα, για το Ιόνιο προτείνεται για μεν την Ηγουμενίτσα αναβάθμιση του λιμένα της από λιμένα εξυπηρέτησης οχηματαγωγών – επιβατικών πλοίων σε σύνθετο λιμένα εξυπηρέτησης και μοναδοποιημένων εμπορευμάτων (εμπορευματοκιβώτια) μετά την λειτουργική σιδηροδρομική σύνδεσή του (Ηγουμενίτσα – Ιωάννινα – Καλαμπάκα και Καλαμπάκα - Κοζάνη και από εκεί με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο), για δε τη Ναυτική Βιομηχανική Περιοχής Αστακού δημιουργία ελεύθερης ζώνης και επέκτασής των δραστηριοτήτων του και σε υπηρεσίες κόμβου προσωρινής εναπόθεσης εμπορευματοκιβωτίων (hub).
Το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. «μίλησε»! Δεν παραιτείται από τα σχέδια που, χρόνια πρίν, στόχευσαν στη Γαυδοπούλα και, στη συνέχεια, στη νότια Κρήτη. Η νότιο - κεντρική και νότιο- ανατολική Κρήτη, που «άξονας ανάπτυξής της» δεν σημειώνεται καν στο χάρτη 5 των αξόνων ανάπτυξης θα «μιλήσει»;
(Οι χάρτες του Εθνικού Χωροταξικού που αναφέρονται στο κείμενο είναι στη διεύθυνση http://www.minenv.gr/4/42/00/xorotaksia/xartes_ethnikoy.pdf)
Ανεξάρτητοι Μηχανικοί Ανατολικής Κρήτης
http://www.amak.tee.gr
