Δόθηκε στη δημοσιότητα αυτές τις μέρες από το WWF Ελλάς η
άκρως ενδιαφέρουσα και χρήσιμη ετήσια επισκόπηση της εφαρμογής της
περιβαλλοντικής νομοθεσίας στη χώρα μας για την περίοδο Ιούλιος 2013 έως Ιούνιος 2014. Η έκθεση αναλύει ξεχωριστά κάθε τομέα
και καταλήγει σε συμπεράσματα όπως οι ελλείψεις της πρόσβασης στην
περιβαλλοντική πληροφορία, στη δικαιοσύνη και στη διαβούλευση, το ξήλωμα του
θεσμού της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, η χρηματοδότηση μη περιβαλλοντικών
δράσεων από το Πράσινο Ταμείο, η κατεδάφιση της έννοιας του χωροταξικού
σχεδιασμού μέσα από το Ειδικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό και το νόμο
4269/2014, η αποδυνάμωση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, η
απουσία σχεδίου για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, οι περιορισμοί
στη διείσδυση των ΑΠΕ, τα τεράστια κενά στα διαχειριστικά σχέδια των υδάτων και
γενικά η αντιμετώπιση των ρυθμίσεων προστασίας του περιβάλλοντος από την
κυβέρνηση σαν εμπόδια στην ανάπτυξη της χώρας. Χαρακτηριστικά είναι όσα αναφέρονται
στην εισαγωγή της έκθεσης:
«Από το 2005, οπότε και εκδόθηκε από το WWF Ελλάς η πρώτη
ετήσια επισκόπηση της κατάστασης εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η
Ελλάδα άλλαξε πολλά πρόσωπα. Στη διαδρομή από τη μετα-ολυμπιακή εποχή της
πλαστής ευφορίας, των φαντασμαγορικών εικόνων και υποσχέσεων και της μεγάλης
ιδέας για μια Ελλάδα που αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς και επιδεικνύει εικόνα
μεγαλείου στον κόσμο, μέχρι τη βαθιά ταπείνωση προσδοκιών και δυνατοτήτων από
τη βύθιση στην οικονομική κρίση, έχει διανυθεί μια περιβαλλοντικά γεμάτη
δεκαετία που καταγράφεται στις 10 αυτές εκθέσεις.
Η περίοδος που καλύπτεται από τη φετινή, δέκατη από το 2005,
ετήσια έκθεση για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας (Ιούλιος 2013
–Ιούνιος 2014), ήταν ίσως η κορωνίδα μιας συστηματικής επιχείρησης
καταβαράθρωσης του ήδη φτωχού περιβαλλοντικού κεκτημένου της χώρας. Με πρόσχημα
την κρίση, πρόταγμα τη γρήγορη ανάπτυξη και την προσέλκυση νέων επενδύσεων και
προκάλυμμα τις μνημονιακές υποχρεώσεις, διαφορετικά υπουργεία εξαπέλυσαν έναν
καταιγισμό από πρωτοβουλίες κατάργησης της νομοθεσίας για το περιβάλλον.
Ταυτόχρονα, αλλοιώθηκε με σαρωτικό τρόπο η χωροταξική νομοθεσία, ώστε να
επιτρέπεται η χωροθέτηση μεγάλων επενδύσεων, κυρίως τουριστικών, με ταχείες
διαδικασίες και καθ’ υπέρβαση τυχόν ειδικών ή τοπικών όρων σχεδιασμού και
προστασίας.
Από τις πλέον αξιοσημείωτες εξελίξεις της περιόδου αυτής
ήταν αναμφισβήτητα το πρωτοφανώς καταστροφικό σχέδιο νόμου για τον αιγιαλό και
την παραλία που έθεσε ση δημόσια διαβούλευση το Υπουργείο Οικονομικών τον
Απρίλιο. Η μαζική κινητοποίηση και κοινωνική αντίδραση που προκλήθηκε από το
σχέδιο αυτό έδειξε ότι το περιβάλλον όντως αποτελεί κοινωνικό αίτημα και ότι η
κρίση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται σαν δικαιολογία για απώλεια φυσικού
κεφαλαίου. Ακόμα όμως πιο έντονα αναδείχθηκε η ανάγκη για έναν ολοκληρωμένο και
ευρύ διάλογο για την ανάπτυξη και τη βιώσιμη διέξοδο από την κρίση, ο οποίος
όμως ποτέ δεν έγινε. Αντ’ αυτού, προβάλλεται ως μονόδρομος η πανικόβλητη,
ασυντόνιστη, νομικά επισφαλής και σίγουρα μη βιώσιμη αποσάθρωση της
περιβαλλοντικής νομοθεσίας και διοίκησης και η διάθεση κάθε σπιθαμής φυσικού
χώρου σε καταστροφικές χρήσεις. Και όμως, η κρίση θα ήταν μια πρώτης τάξης
ευκαιρία, ώστε να τεθούν σε δημόσια συζήτηση οι πραγματικές αναπτυξιακές
προκλήσεις και να αναζητηθεί ένα βιώσιμα αναπτυξιακό πλαίσιο που θα τύχει της
ευρύτερης κοινωνικής κατανόησης και αποδοχής.
Σε αυτόν τον διάλογο για την ανάπτυξη που ποτέ δεν έγινε
στην Ελλάδα, το WWF Ελλάς κατέθεσε τον Οκτώβριο 2013 την έκθεση-πρόταση
«Ζωντανή ελληνική οικονομία». Η έκθεση αυτή απαντά στα προβλήματα που
εντοπίζουν οι ετήσιες εκθέσεις μας για τη νομοθεσία, αποδεικνύοντας ότι η
καταστροφή του φυσικού μας πλούτου όχι απλά δεν είναι αναπτυξιακός μονόδρομος,
αλλά αντίθετα μας οδηγεί σε μια επόμενη, βαθύτερη κρίση, οικονομική, κοινωνική
και βαθιά οικολογική. Δείχνει επίσης ξεκάθαρα τον δρόμο προς ένα αναπτυξιακό
μοντέλο που βασίζεται στο φυσικό κεφάλαιο της χώρας και χτίζει μια ισχυρή και
βιώσιμη οικονομία για όλους».
- Δείτε εδώ την ανακοίνωση του WWF Ελλάς με τίτλο «Θύμα της κρίσης ή πολιτική επιλογή η κατεδάφιση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στην Ελλάδα;»
- Δείτε εδώ το κείμενο που συνοψίζει τα συμπεράσματα και την εικόνα της 10ης ετήσιας Έκθεσης Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας.
- Δείτε εδώ την πλήρη 10η ετήσια Έκθεση Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας του WWF Ελλάς.